De Rechtvaardige stad
Sociale rechtvaardigheid
Één van de belangrijkste vraagstukken van onze tijd is sociale rechtvaardigheid. Dat blijkt onder meer uit onderzoeken en statistieken over gelijke kansen op school of op de arbeidsmarkt, in hoogte en zekerheid van inkomen, in gezondheid, in woonsituaties of in politieke invloed. Met name in de grote stad wordt de kloof tussen rijk en arm, tussen winnaars en verliezers steeds groter. Hoewel we in de stad allerlei goede bedoelingen, pogingen en praktijken zien vanuit overheid, maatschappelijke organisaties en andere actoren om deze sociale onrechtvaardigheid tegen te gaan, blijkt dat voortzetting van bestaand beleid eerder tot vergroting dan vermindering van ongelijkheid leidt (zie bijv. SCP rapport “Verschil in Nederland, okt 2021).
Wat is rechtvaardig?
In beginsel gaat rechtvaardigheid over de vraag wat een juiste en eerlijke verdeling van middelen binnen een samenleving is. Deze middelen betreffen alles wat te verdelen valt: inkomen, arbeid, vermogen, macht, kennis, enzovoort. Nu zijn verschillen in de verdeling van deze middelen tussen (groepen) mensen er altijd geweest en deze zullen ook altijd blijven bestaan, maar welke verschillen zijn acceptabel – ook voor diegenen die goed af zijn – en welke niet? Wat is rechtvaardig, en hoe kan de maatschappij, de markt en het openbaar bestuur daarop invloed uitoefenen?
Onderzoek in buurt en wereldwijd
Wat een juiste en eerlijke verdeling van middelen in de samenleving is, is een politiek-filosofische en ideologische vraag die samenhangt met een bepaald mensbeeld en opvattingen over de rol van de staat ten opzichte van de samenleving en de markt. Kortom: sociale rechtvaardigheid is zowel een beleidsmatig, politiek, ideologisch vraagstuk als een maatschappelijk urgent thema, niet alleen in Nederland, maar eigenlijk overal. Daardoor is het bij uitstek een thema om (vergelijkend) te onderzoeken, in (buurten in) Amsterdam, maar ook internationaal tussen de Verenigde Staten en Nederland. Twee landen met een verschillende (politieke) cultuur, geografie en geschiedenis en een andere focus op de vraag wat sociale rechtvaardigheid is en hoe deze te bereiken.
Vierdejaars Bestuurskunde
Vierdejaars studenten Bestuurskunde gaan het vraagstuk van sociale rechtvaardigheid nader onderzoeken. Zij doen dat in opdracht van HvA Center of Expertise Urban Governance & Social Innovation (CoE UGSI). Het CoE heeft als missie bij te dragen aan een rechtvaardige stad door burgers, buurtcollectieven, maatschappelijke organisaties en ondernemers te ondersteunen bij hun initiatieven. Zij wil ontdekken wat een rechtvaardige stad is (en voor wie) en wat productieve vormen van samenwerking zijn tussen inwoners, stedelijke partners en overheden die bijdragen aan een meer rechtvaardige stad.
Studentenproject
De studenten gaan onderzoeken hoe de samenwerking tussen publieke sector, collectieven/inwoners en andere organisaties rond dit vraagstuk vorm krijgt en welke (systemische) uitdagingen zich daarbij voordoen. Welke belemmeringen komen deze partijen tegen? Wat is er nodig voor een productieve samenwerking die leidt tot een rechtvaardig proces en rechtvaardige uitkomsten?
Leren en ontdekken
Doel van dit project is om het vraagstuk van sociale rechtvaardigheid in de stedelijke praktijk écht te leren begrijpen. We willen snappen wat er speelt, waar het schuurt, wie waarvoor verantwoordelijk is en welke botsende logica’s zich voordoen tussen actoren. Wat we beogen is dat je gevoel krijgt voor de complexiteit en dynamiek die hierbij speelt; dat je leert zien hoe de wisselwerking tussen leef- en systeemwereld plaatsvindt. Je gaat ontdekken hoe actoren met hun afwegingen en concrete keuzes wel of juist niet bijdragen aan meer sociale rechtvaardigheid.
Samenwerking met buurtcampussen
De opleiding Bestuurskunde werkt in dit project nauw samen met de drie buurtcampussen in Amsterdam: Oost, Zuidoost en Nieuw-West. Via het netwerk van de Buurtcampus kunnen we studenten dichterbij situaties en plekken brengen waar sociale (on)rechtvaardigheid zich voordoet. Zo ontwikkelen zij sneller écht begrip van hoe dit speelt in Amsterdam. De samenwerking met de buurtcampussen geeft ook invulling aan de ambitie van de HvA om de rijke leeromgevingen voor studenten en professionals verder te ontwikkelen.
Contact
Meer weten over het project De Rechtvaardige Stad? Neem contact op met Esther Koster, docent Bestuurskunde HvA, e.koster@hva.nl
Meer projecten
